ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ... ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΑ ΧΑΡΤΙΑ ΤΟΥ

ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΑ ΧΑΡΤΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ

 Του Χρήστου Κάτσικα

Βήμα βήμα οικοδομούν το σχολείο της αγοράς στην εποχή του «Καλλικράτη» - Ιδιαίτερο εργαλείο στα χέρια της «ειδικής» ομάδας αποτελεί το κείμενο «Αναβάθμιση της διοίκησης της εκπαίδευσης»

      Την Πέμπτη 20/1/2011 το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε  δημόσια διαβούλευση (διάρκειας 4 ημερών!)  με θέμα «Κριτήρια συνενώσεων και ιδρύσεων σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης». Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι και τη Δευτέρα  24/01/2011. Το κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης είναι αναρτημένο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.opengov.gr/ypepth/?p=615 
       Χαρακτηριστικό είναι ότι στο κείμενο της «διαβούλευσης» δεν μπαίνει καν υπό συζήτηση το αν χρειάζονται οι συγχωνεύσεις, αλλά μόνο συζητιέται ο τρόπος που θα γίνουν. Τι θέλουν; Λιγότερα σχολεία, λιγότερα «έξοδα- βλέπε δαπάνες», μεγαλύτερα τμήματα μαθητών - περισσότερα μαθησιακά ελλείμματα, εξαφανισμένοι αντισταθμιστικοί – υποστηρικτικοί θεσμοί, λιγότεροι εκπαιδευτικοί, εκπαιδευτικοί σε διαρκή ομηρία και περιπλάνηση αφού θα μειωθούν δραστικά οι οργανικές θέσεις άρα και η δυνατότητα για μεταθέσεις-αποσπάσεις. Αυτοί είναι οι στόχοι των συγχωνεύσεων – καταργήσεων σχολείων.

Ο ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

    Το υπουργείο Παιδείας προσανατολίζεται, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες από τη δραστική μείωση των κονδυλίων για τις λειτουργικές δαπάνες των σχολείων (όλα τα στοιχεία μιλάνε για μια μείωση της τάξης 30 έως 50%) καθώς και από την δραστική μείωση των διορισμών και των προσλήψεων τη χρονιά 2011-2012, να προχωρήσει σε εκτεταμένες συγχωνεύσεις.

      «Πολιορκητικός Κριός» αλλά και «Δούρειος Ίππος» σε αυτή την προσπάθεια θα είναι οι νέοι διοικητικοί- «καλλικρατικοί» θεσμοί, που με τον εκβιασμό της υποχρηματοδότησης, μιας και σημαντικές αρμοδιότητες θα περάσουν από το κεντρικό στο περιφερειακό επίπεδο με παράλληλη μείωση των πόρων, θα πιέζουν για συγχωνεύσεις, καταργήσεις και άλλα «νοικοκυρέματα».

      Το Υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει συγχωνεύσεις σχολείων σε όλα τα συστεγαζόμενα, καταργήσεις σχολικών μονάδων, συμπτύξεις ώστε να δημιουργηθούν πληθωρικά τμήματα (στο σχεδιασμό του υπουργείου, θα εξαντλείται το αντιπαιδαγωγικό όριο των 25 μαθητών και 30 μαθητών ανά τάξη, στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αντίστοιχα), κατάργηση εκατοντάδων οργανικών θέσεων, καταργήσεις γραφείων και μεταφορά των αρμοδιοτήτων σε υπερ-διευθυντές σχολείων με τη διαμόρφωση ενός ασφυκτικού και αυταρχικού διοικητικού πλαισίου.

      Οι προθέσεις του υπουργείου Παιδείας για μείωση με κάθε τρόπο του κόστους λειτουργίας των σχολείων έχει φανεί ήδη καθώς φέτος έγιναν οι λιγότεροι διορισμοί της τελευταίας δεκαετίας, καταργήθηκε ουσιαστικά η Πρόσθετη και η Ενισχυτική Διδασκαλία, αποψιλώθηκαν τα σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, οδηγήθηκαν σε κλείσιμο πολλά Αθλητικά Σχολεία.

     Σε πρώτη φάση θα επιχειρηθεί να συγχωνευθούν ή να καταργηθούν περισσότερα από 300 ολιγοθέσια σχολεία της ηπειρωτικής Ελλάδας. Παράλληλα καταργούνται δεκάδες Γραφεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε όλη τη χώρα, Γραφεία Φυσικής Αγωγής και Τεχνικής Εκπαίδευσης κι ενοποιούνται σε οικονομικό και διοικητικό επίπεδο οι περιφερειακές διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας σε κάθε περιφέρεια.

       Ήδη οι περιφερειακοί διευθυντές συγκαλούν συσκέψεις των διευθυντών εκπαίδευσης με θέμα το σχεδιασμό συγχωνεύσεων σχολικών μονάδων. Είναι φανερό πως εάν υλοποιηθούν αυτά τα σχέδια τότε το σχολείο της γειτονιάς θα γίνει παρελθόν και χιλιάδες μαθητές και εκπαιδευτικοί θα εξαναγκαστούν σε μετακινήσεις.

     Το σχέδιο των συγχωνεύσεων "κολλάει" και με τις εξαγγελίες για τη λυκειακή βαθμίδα όπου με βάση τα πρώτα σχέδια που είδαν το φως της δημοσιότητας απαιτούνται μεγάλες μονάδες για να "απλωθούν" οι κατευθύνσεις που θα εξυπηρετούν το νέο σύστημα πρόσβασης.      

ΘΑ ΤΡΩΝΕ ΤΟ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΟ ΜΕ ΤΟ ΚΟΥΤΑΛΙ

        Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Παιδείας, η χιλιομετρική απόσταση που θα αναγκάζονται να διανύουν κάθε ημέρα οι μαθητές από δύσκολες και δυσπρόσιτες περιοχές "δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μισή ώρα για τα σχολεία της πρωτοβάθμιας και τα τρία τέταρτα της ώρας για τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης"! Μικρά παιδιά και έφηβοι θα ξημερώνονται και θα βραδιάζονται στους δρόμους στην εκπαίδευση τον καιρό του Δ.Ν.Τ.! Για πρώτη φορά, η κυβέρνηση παραδέχεται ότι η δημιουργία ενός νέου Σχολικού Χάρτη αποσκοπεί "στον περιορισμό της σπατάλης". Διότι σπατάλη θεωρεί η κυβέρνηση του Μνημονίου τη συντήρηση και λειτουργία μικρών και μικρομεσαίων σχολείων ώστε όλα τα παιδιά να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση χωρίς να χρειάζεται να τρώνε το χιλιόμετρο με το κουτάλι!

  

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ… «ΠΡΟΘΥΜΩΝ»

Καθόλου τυχαία δεν είναι και η εμφάνιση στη διαβούλευση  «προθύμων» εκπαιδευτικών, γνωστών μελών ψηφοδελτίων της κυβερνητικής παράταξης, οι οποίοι δεν διστάζουν να φωτογραφήσουν σχολικές μονάδες για κλείσιμο. Το παρακάτω επώνυμο κείμενο δημοσιευμένο στο http://www.opengov.gr/ypepth/?p=614&cpage=1#comments  είναι χαρακτηριστικό:

·                     ΘΑΝΑΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

«Στη Τουλόν της Γαλλίας την οποία επισκέφθηκα πριν τρία χρόνια στα πλαίσια προγράμματος comenius τα γυμνάσια ήταν των 1000-1200 μαθητών (ο δήμος της La Garde με 40.000 κατοίκους έχει μόνο ένα γυμνάσιο και ένα λύκειο) έτσι είχαν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν τμήματα επιλογής και τμήματα επιπέδων. Στη Νέα Σμύρνη που υπηρετώ έχουμε γυμνάσια και λύκεια των 100-200 μαθητών και σε απόσταση μεταξύ τους από 100- 500 μέτρα, όπως και δύο γυμνάσια ή δύο λύκεια στο ίδιο ή διπλανά κτήρια. Νομίζω σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητες οι συνενώσεις για πολλούς λόγους ( αναφέρω ενδεικτικά μερικούς που έχουν να κάνουν με την καθημερινότητα του σχολείου), παρότι αναγνωρίζω ότι τα μικρά σχολεία είναι πιο εύκολα στη διοικήσει και λιγότερα παιδιά σημαίνει λιγότερα προβλήματα. 1. Για την καλύτερη και αποδοτικότερη λειτουργία κατευθύνσεων επιλογών και ξένων γλωσσών. 2. Για σημαντική οικονομία. Σε περιπτώσεις μάλιστα που μισθώνονται κτήρια για την στέγαση σχολείου ενώ θα μπορούσαν, με συνενώσεις σχολείων, να εξυπηρετηθούν οι μαθητές από γειτονικά σχολεία, η σπατάλη είναι προφανής και αυταπόδεικτη. (π.χ. περίπτωση 8ου Γυμνασίου και 7ου Λυκείου Νέας Σμύρνης) 3. Στα μεγαλύτερα σχολεία όλες οι ειδικότητες των διδασκόντων θα συμπληρώνουν το ωράριό τους και δεν θα χρειάζεται να ταλαιπωρούνται σε δύο ή τρία σχολεία, ούτε θα δημιουργούνται εχθρότητες μεταξύ των διδασκόντων επειδή κάποιες ειδικότητες δουλεύουν με πλήρες ωράριο (φιλόλογοι, μαθηματικοί ,φυσικοί-χημικοί) και κάποιες με ελαττωμένο επειδή δεν υπάρχουν ώρες (μουσικής, τεχνολογίας, οικιακής οικονομίας, γαλλικών, γερμανικών, καλλιτεχνικών, φυσικής αγωγής κ.λπ.)». 

ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ

          Στα πλαίσια αυτά το Υπουργείο Παιδείας προχωρά στη σύσταση «ειδικής» ομάδας για την εκπαίδευση, η οποία θα αναλάβει να οργανώσει και να υλοποιήσει όλες τις παραπάνω επιδιώξεις. Η ειδική αυτή ομάδα, η οποία θα κινηθεί έξω και πάνω από τους ίδιους τους θεσμοθετημένους φορείς του Υπουργείου Παιδείας (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, Διευθύνσεις προσωπικού Α/βάθμιας και Β/βάθμιας εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Διευθύνσεις Σπουδών του Υπουργείου Παιδείας, Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης κλπ) προβλέπεται από το νέο «Μνημόνιο 3».  Συγκεκριμένα στο κεφάλαιο «Δράσεις για την τέταρτη αξιολόγηση» και με τον εύηχο τίτλο «Αναβάθμιση  του εκπαιδευτικού συστήματος» προβλέπεται πως  « η κυβέρνηση συστήνει μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου  2011, μια ανεξάρτητη ειδική ομάδα εκπαιδευτικής πολιτικής με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση) και της αποτελεσματικότερης χρήσης πόρων»!!

       Μιλάμε ουσιαστικά και τυπικά για «εκτέλεση συμβολαίου θανάτου», με αυστηρώς λογιστικά κριτήρια, του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα (όποιου είχε απομείνει)  της σχολικής εκπαίδευσης των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών, των διορισμών και των προσλήψεων.

         Η ακολουθούμενη πολιτική και η ενεργοποίηση της «ειδικής» ομάδας θα οδηγήσει στην προώθηση των καταργήσεων και συγχωνεύσεων  σχολείων, τη μείωση των θέσεων εργασίας με την παύση των διορισμών αλλά και τις μαζικές μετακινήσεις εκπαιδευτικών, την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων με τη σύνδεση του μισθού των εκπαιδευτικών με τις επιδόσεις των μαθητών, την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών, την κατάργηση κάθε θεσμού στήριξης της μαθησιακής προσπάθειας, καθώς και τη δραστική μείωση των κονδυλίων για τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων.

         Ιδιαίτερο εργαλείο στα χέρια της «ειδικής» ομάδας θα αποτελέσει το κείμενο «Αναβάθμιση της διοίκησης της εκπαίδευσης» που ετοιμάζεται το υπουργείο Παιδείας να μετατρέψει σε νομοσχέδιο και να το φέρει στη Βουλή για ψήφιση. Πρόκειται ουσιαστικά για τη μεγαλύτερη επιχείρηση αναδιάρθρωσης του συστήματος διοίκησης της σχολικής εκπαίδευσης,  μια συνολική αναδιοργάνωση της ως τώρα πυραμίδας διοίκησης-εποπτείας και ελέγχου της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών και προσαρμογής στη νέα «καλλικρατική» δομή της δημόσιας διοίκησης.

         Οι προωθούμενες αλλαγές στη λειτουργία της διοίκησης της εκπαίδευσης υπακούουν στην λειτουργία ενός επιτελικού Υπουργείου Παιδείας-manager, το οποίο προκαθορίζει και διαμορφώνει τις αρχές και το γενικό και ειδικό πλαίσιο άσκησης της εκπαιδευτικής πολιτικής και εκχωρεί σε υφιστάμενες βαθμίδες διοίκησης το διεκπεραιωτικό και ελεγκτικό ρόλο της υλοποίησής τους. Έτσι, π.χ. υπό τις συνθήκες δραστικών περικοπών και δημοσιονομικής ασφυξίας που έχει επιβάλλει η κυβέρνηση και στην εκπαίδευση μπορεί να υπηρετηθεί με πιο άμεσο, αποτελεσματικό και ελέγξιμο τρόπο η πολιτική κατάργησης-συγχώνευσης και συρρίκνωσης του υπάρχοντος αριθμού σχολείων της χώρας (ο λεγόμενος «Καλλικράτης στην εκπαίδευση»), η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών, η χρηματοδότηση των σχολείων με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησής τους, η δραστική μείωση των προσλήψεων νέων εκπαιδευτικών και η διαφορετική οικονομική, ασφαλιστική και εργασιακή αντιμετώπισή τους, καθώς, βέβαια, και η μετακύλιση τμήματος των λειτουργικών εξόδων των σχολείων κατευθείαν στους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων παράλληλα με την αναζήτηση «χορηγών».

       Αυτά είναι τα σχέδια του Υπουργείου Παιδείας. Το εάν θα γίνουν πράξη εξαρτάται αποκλειστικά από τη στάση όσων θίγονται από αυτά. Κοντολογίς εξαρτάται από τη στάση των εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων που στέλνουν τα παιδιά τους στη δημόσια σχολική εκπαίδευση, των εκατοντάδων χιλιάδων μαθητών που φοιτούν σ΄ αυτήν καθώς και των δεκάδων χιλιάδων εκπαιδευτικών που εργάζονται σ΄αυτήν. Απαιτείται ενότητα θεωρίας (Όχι στο σχολείο της αγοράς και της ακριβοπληρωμένης αμάθειας), ενότητα θέλησης (αγώνας μαζικός πανεκπαιδευτικός) και ενότητα δράσης (όλοι μαζί μπορούμε). Εάν αυτό επιτευχθεί (και μπορεί να επιτευχθεί) τότε τα όνειρα του Υπουργείου Παιδείας θα γίνουν οι εφιάλτες του.