ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Επένδυση 4,5 δισ. στην αρχαία Αθήνα

ΣΧΕΔΙΟ MADE IN USA 

Στην παρουσίαση ενός μεγαλόπνοου σχεδίου για την αξιοποίηση των μνημείων με στόχο την προσέλκυση ακόμα περισσότερων τουριστών στη χώρα μας προχώρησε αμερικανική εταιρεία

Με περισσότερο από το 15% του ΑΕΠ της Ελλάδας να προέρχεται από τον τουρισμό, το έντονο ενδιαφέρον των ξένων για επενδύσεις στον κλάδο αυτό κρίνεται απόλυτα φυσιολογικό. Και αν η χώρα μας έχει αξιοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τα «δώρα» που της πρόσφερε απλόχερα ο Θεός, δηλαδή τον ήλιο και τη θάλασσα, υπάρχει? πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη του αρχαιολογικού-πολιτισμικού τουρισμού.

Αίσθηση προκάλεσε πριν από μερικές ημέρες η παρουσίαση, στο road show που οργάνωσε το Χρηματιστήριο Αθηνών στη Νέα Υόρκη, ενός σχεδίου εκ μέρους του αμερικανικού κολοσσού Ralph Appelbaum Associates, το οποίο αφορά την αξιοποίηση των αρχαίων της πρωτεύουσας και πιο συγκεκριμένα τη δημιουργία μιας ευρύτερης περιοχής προσέλκυσης τουριστών στη χώρα μας που εκτείνεται από την Ακρόπολη και φθάνει μέχρι και το Λαύριο.

Ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου έργου «παίζει» μεταξύ 1,46 δισ. και 4,38 δισ. ευρώ ?με κεφάλαια που θα προέλθουν κυρίως από ξένα funds? ενώ τα οφέλη για τη χώρα μας «μεταφράζονται» σε έσοδα από 2,08 δισ. έως 6,12 δισ. ευρώ μέχρι τα τέλη του 2020 και στη δημιουργία 5.840-17.180 νέων θέσεων εργασίας στο ίδιο διάστημα, ανάλογα με το επενδυτικό σχέδιο που θα επιλεχθεί.

Τα οφέλη
Σύμφωνα με οικονομετρικό μοντέλο που επεξεργάστηκε το ΙΟΒΕ ?για λογαριασμό της Appelbaum- η επέκταση της διαμονής των τουριστών που επισκέπτονται την περιοχή της Αθήνας κατά μία ημέρα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 320 εκατοννύρια ευρώ ετησίως και στη δημιουργία περίπου 7.000 νέων θέσεων εργασίας, ενώ η αύξηση της διαμονής κατά τρεις ημέρες θα ανέβαζε τα αντίστοιχα νούμερα σε 960 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και περίπου 21.000 νέες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, ο τουριστικός κλάδος θα αποκόμιζε επιπλέον έσοδα της τάξης των 213-640 εκατ. ευρώ ετησίως.

Αναφορικά με το έργο αξίζει να σημειωθεί ότι ολοκληρώθηκε στα τέλη του περασμένου καλοκαιριού από τη Ralph Appelbaum Associates -τη μεγαλύτερη εταιρεία παγκοσμίως στον σχεδιασμό μουσείων- και αφορά την αξιοποίηση του τεράστιου και ανεκμετάλλευτου πολιτιστικού πλούτου της Ελλάδας. Σύμφωνα με τα στελέχη της αμερικανικής εταιρείας, «η χώρα μας θα πρέπει να κάνει χρήση των σύγχρονων και πιο εξελιγμένων τεχνολογιών προκειμένου να κάνει τις επισκέψεις των τουριστών πιο πλούσιες σε περιεχόμενο και μεγαλύτερες σε χρονική διάρκεια».

Σε τρεις άξονες
Βασικοί στόχοι είναι η παραμονή των επισκεπτών στη χώρα μας όσο το δυνατόν περισσότερες ημέρες (one more night) -και κατ' επέκταση η αύξηση των εσόδων μέσω παροχής ευχάριστων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών εμπειριών? καθώς και η προσέλκυση των Ελλήνων της Διασποράς αλλά και των απανταχού φιλελλήνων «αιχμαλωτίζοντας» τη?φαντασία και την καρδιά τους.

Το σχέδιο Appelbaum για την ευρύτερη περιοχή της Ακρόπολης κινείται σε τρεις άξονες:

1 Να επιτρέπεται στους τουρίστες να ξεκινούν επισκέψεις τους (όπως συνέβαινε στην κλασική εποχή) από τις αρχικές πύλες της πόλης, τόσο τη μέρα όσο και τη νύχτα.

2 Να «ειπωθεί» η ιστορία της γέννησης της δημοκρατίας, του δράματος και της φιλοσοφίας μέσα στην «κλασική πόλη», όπου γεννήθηκαν αυτά τα στοιχεία του δυτικού πολιτισμού.

3 Να αντιμετωπιστούν οι τουρίστες ως «πελάτες»: να παρέχονται βασικές υπηρεσίες που θα κάνουν την κάθε επίσκεψη πιο ευχάριστη.

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ
Στα βήματα των αρχαίων Αθηναίων

Με στόχο την αύξηση του χρόνου παραμονής των ξένων τουριστών στην Αθήνα, το σχέδιο της Appelbaum προβλέπει τη δημιουργία μιας μεγαλύτερης επισκέψιμης περιοχής και πιο συγκεκριμένα τη διαδρομή προς την Ακρόπολη η οποία θα διασχίζει την Παναθηναϊκή Οδό.

Ο κυριότερος δρόμος της Αρχαίας Αθήνας, ξεκινούσε από το Δίπυλο στην περιοχή του Κεραμεικού, εν συνεχεία διέσχιζε διαγωνίως την Αγορά, με τελική κατάληξη τον ιερό βράχο της Ακροπόλεως όπου έφθανε περίπου μέχρι την είσοδο του ναού της Αθηνάς (Παρθενών). Αυτή ήταν η πορεία των μεγάλων πομπών κατά την κορύφωση των Παναθηναίων, απ' όπου η οδός πήρε το όνομά της.

Παράλληλα, προκειμένου να δοθεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον στους επισκέπτες των αρχαίων, η αμερικανική εταιρεία προτείνει να γίνουν κάποια έργα κατά μήκος αυτής της διαδρομής, τα οποία θα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης.

Τέλος, θα δοθεί μεγάλη έμφαση στην Ψηφιακή Κληρονομιά, δηλαδή να παρέχονται υπηρεσίες μέσω κινητής τηλεφωνίας που θα σχετίζονται με την άμεση πληροφόρηση σε σχέση με το κάθε αξιοθέατο, την έκδοση εισιτηρίων, τη μετάφραση, το φιλικό προς τα παιδιά περιεχόμενο, τη σύνδεση με ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter) κ.ά.

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΚΑΙ Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Mε οδηγό τις νέες τεχνολογίες

Σύμφωνα με το σχέδιο της Appelbaum, οι επισκέπτες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να ακολουθούν την παραδοσιακή διαδρομή προς την Ακρόπολη, κατά μήκος της οδού των Παναθηναίων, όπως απεικονίζεται στη ζωφόρο του Παρθενώνα. Στο σχέδιο προτείνεται ακόμη να προστεθούν τρεις σημαντικοί προορισμοί:

• Ακαδημία Πλάτωνος: ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα μέρη στον κόσμο, αλλά ελάχιστα αξιοποιήσιμο.
• Πεδία μαχών για τη δημοκρατία, όπως είναι π.χ. ο Μαραθώνας, όπου θα αναλύονται οι ιστορικές μάχες του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας.
• Μεταλλεία Λαυρίου: Προτείνεται να προστεθεί η ιστορία του πλούτου του ασημιού, το οποίο ενδυνάμωσε την αθηναϊκή δημοκρατία χρηματοδοτώντας τον στόλο της πόλης.

Τέλος, η Ελλάδα πρέπει να γίνει η κορυφαία χώρα στον κόσμο στον τομέα της Ψηφιακής Κληρονομιάς, αξιοποιώντας τις τελευταίες τεχνολογίες στην κινητή τηλεφωνία. Μπορούν, δηλαδή, να παρέχονται μεταξύ άλλων υπηρεσίες που σχετίζονται με την άμεση πληροφόρηση σε σχέση με το κάθε αξιοθέατο, την έκδοση εισιτηρίων, τη μετάφραση, το φιλικό προς τα παιδιά περιεχόμενο, τη σύνδεση με ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης κ.ά.

Η χρηματοδότηση του έργου θα γίνει βασικά μέσω δύο εταιρειών. Ενας Δημόσιος Οργανισμός Κοινής Ωφέλειας ή ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα των ΗΠΑ θα έχει ως βασικό στόχο την προσέλκυση ξένων επενδύσεων (πλην Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ενωσης) περιλαμβανόμενης και της χρηματοδότησης μέσω του TIF (Tax Increment Financing), ενός «εργαλείου» χρηματοδότησης δημοσίων έργων της αμερικανικής οικονομίας, κυρίως από δήμους και κοινότητες. Με το «εργαλείο» αυτό χρηματοδοτούνται παρεμβάσεις υπό μορφή δανείου με βάση την αύξηση της φορολόγησης της υπεραξίας που δημιουργείται από τη συγκεκριμένη παρέμβαση. Μέσω του TIF, οι «επενδύσεις» θα αναγνωρίζονται ως προπληρωμές μελλοντικών φόρων από τις επισκέψεις τουριστών στην Ελλάδα, με βάση ένα 30ετές μηνιαίο χρονοδιάγραμμα αποσβέσεων.

Παράλληλα, ένα ελληνικό κρατικό ίδρυμα Κοινής Ωφέλειας (με προτεινόμενη ονομασία το «Αθήνα 508 π.Χ.»), θα αναλάβει την προσέλκυση κεφαλαίων από την Ευρωπαϊκή Ενωσ,η αλλά και από πηγές χρηματοδότησης του ελληνικού κράτους με βάση το πρότυπο που ακολούθησαν με επιτυχία στο πρόσφατο παρελθόν η «Αθήνα 2004» και το «Αττικό Μετρό». Θα αναλάβει τον σχεδιασμό και την κατασκευή του έργου, του οποίου και θα είναι ο ιδιοκτήτης εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου. Και οι δύο εταιρείες θα είναι υπεύθυνες για την επιλογή των εξειδικευμένων εταιρειών που θα βοηθήσουν στην ολοκλήρωση του έργου.

Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Πρωτοπόρος στον σχεδιασμό μουσειακών χώρων

Η εταιρεία Appelbaum, η οποία ιδρύθηκε το 1978, είναι η μεγαλύτερη εταιρεία παγκοσμίως στον σχεδιασμό μουσείων (με γραφεία σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο και Πεκίνο), έχοντας ολοκληρώσει περισσότερα από 500 έργα σε 30 χώρες.

Στη Νέα Υόρκη, από τα έργα της εταιρείας ξεχωρίζουν το Liberty Science Center, το πλανητάριο Hayden και μεγάλα τμήματα του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. Στην Ουάσιγκτον, σχεδίασε το κέντρο επισκεπτών του Καπιτώλιου και το Μουσείο του Ολοκαυτώματος και στο Λιτλ Ροκ την προεδρική βιβλιοθήκη του Μπιλ Κλίντον. Από τα υπόλοιπα, αξιόλογα έργα είναι το Μουσείο Πορτογαλικής Γλώσσας, το Εθνικό Μουσείο για τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, το Μουσείο Μεταφορών του Λονδίνου και το Μουσείο Ειδήσεων και Δημοσιογραφίας στην Πενσιλβάνια.

Αναφορικά με τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, ξεχωρίζουν ένα μεγάλο πολιτιστικό έργο στο Βερολίνο (Humboldt-Forum), το Μουσείο Smithsonian για την αφρο-αμερικανική ιστορία και τον πολιτισμό στην Ουάσιγκτον, το νεότερο εθνικό μουσείο στον Καναδά και τα δύο μεγαλύτερα νέα μουσεία στη Ρωσία.

ΜΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
mapostolou@pegasus.gr