ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ ΤΩΡΑ ΑΡΧΙΖΟΥΝ...

Tο διακύβευμα του Σαμαρά είναι οι άνθρωποι

Γράψαμε τις προάλλες, πριν το προηγούμενο Eurogroup, ότι κοινωνία μας δέχτηκε ένα ακόμα βίαιο χτύπημα, με τα τελευταία μέτρα. Και αναρωτηθήκαμε εάν άξιζε τον κόπο. Και η απάντηση – είπαμε – είναι ανελέητη: “…. μόνο εάν άμεσα η Ελλάδα, έχοντας διασφαλίσει την οριστική βιωσιμότητα της οικονομίας της μπορέσει να δημιουργήσει δουλειές και να τροφοδοτήσει νέο χρήμα στις φλέβες της πραγματικής οικονομίας, αυτής των ανθρώπων….”.

Αυτή η απλή πρόταση – καλώς ή κακώς – εμπεριέχει αρκετές προϋποθέσεις, ορισμένες εκ των οποίων είναι στον έλεγχό μας, ενώ άλλες όχι.

Θεωρώ ότι με το κλείσιμο της προχθεσινής ημέρας τέθηκε μία στέρεα βάση για τη χώρα μας κυρίως ως προς την κατεύθυνση εκείνων των προϋποθέσεων που βρίσκονται εκτός του αληθινού ελέγχου μας και αναφέρομαι στο θέμα της βιωσιμότητας της οικονομίας μας.

Και αυτό το λέω όχι λόγω των αποφάσεων του προχθεσινού Eurogroup που αποτελούν, ως συνήθως, τον εκάστοτε βέλτιστο κοινά αποδεκτό συμβιβασμό.

Οι στέρεες βάσεις τέθηκαν – για να είμαστε ακριβείς χτίστηκαν – από την ανάγκη να πραγματοποιηθούν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα διαδοχικά και βασανιστικά Eurogroups με θέμα την Ελλάδα που αφενός κατέστησαν κοινό και δημόσιο το πραγματικό πρόβλημα της οικονομίας μας (χρηματοδοτική επάρκεια / διαχερισιμότητα χρέους) και αφετέρου δέσμευσαν de facto πρωτίστως (εκτιμώ) τους υπουργούς οικονομικών της ευρωζώνης και (δευτερευόντως) το ΔΝΤ στη συστηματική παρακολούθηση και τελική επίλυση του προβλήματος.

Η διαδικασία per se ήταν πολύ μεγαλύτερο όφελος για την Ελλάδα από όλα τα επιμέρους σημεία της προχθεσινής απόφασης. Γιατί αυτή παρήγαγε τη δέσμευση για την οριστική λύση. Και τη διαδικασία αυτήν την κερδίσαμε μόνο γιατί είχαμε καταστήσει το υποκείμενο της διάσωσης και δανειζόμενο, αξιόπιστο. Αυτό οφείλουμε πρωτίστως στον Αντώνη Σαμαρά έως σήμερα. Ένα το κρατούμενο.

Κάποια σημεία της προχθεσινής απόφασης είναι αναμφισβήτητα σημαντικά, όχι  όμως και τα κρισιμότερα, στην πορεία της οριστικής εξόδου της χώρας από την κρίση. Ελπίζω όμως – κάποτε – να αποδειχθεί ότι ήταν από τα δυσκολότερα. Ελπίζω, με άλλα λόγια, να αποδειχθεί ότι η δυσκολότερη φάση της πορείας εξόδου ήταν αυτή που προηγήθηκε της εκταμίευσης της χρηματοδότησης.

Ας μην βιαστούμε να πούμε «όχι, δεν είναι μόνο η εκταμίευση, είναι και η βιωσιμότητα». Θα ήταν εξαιρετικά απλουστευτικό. Η βιωσιμότητα ήταν, είναι και θα είναι προϋπόθεση της εκάστοτε εκταμίευσης. Όσοι δεν το κατάλαβαν έως σήμερα, μάλλον δεν θα το καταλάβουν ποτέ.

Και ας μην βιαστούμε να πούμε ότι «αντιμετωπίστηκε η βιωσιμότητα» στο άκουσμα των χρονοδιαγραμμάτων εκταμίευσης που ανακοίνωσε το Eurogroup ή των ενδιάμεσων εργαλείων απομείωσης του χρέους που αποτέλεσαν το συμβιβασμό μεταξύ ευρωζώνης και ΔΝΤ. Ούτε να πούμε ότι η δέσμευση για διασφάλιση του “ενός λόγου χρέους σημαντικά χαμηλότερου του 110%” αποτελεί για μας εγγύηση. Γιατί δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε εκείνο το ανεκδιήγητο ξημέρωμα του Οκτωβρίου του 2011 που το ίδιο  Eurogroup είχε ξανα-ανακοινώσει  τη διασφάλιση της οριστικής βιωσιμότητας της ελληνικής οικονομίας. Και αυτό το έργο το έχουμε ήδη δει.

Και ας μην βιαστούμε – καν – να πούμε ότι θα είχαμε λύσει το πρόβλημα του χρέους μας, ακόμα και αν είχε ανακοινωθεί  (έστω και με άμεση ισχύ) σκληρό κούρεμα των δανείων, πέραν από τις μειώσεις επιτοκίων ή τις επαναγορές. Γιατί ακόμα και αυτό, το μέγιστο που θα μπορούσε να μας διασφαλίσει θα ήταν η δυνατότητα διαχείρισης ενός επανα-ρυθμισμένου χρέους, με βάση τις σημερινές εκτιμήσεις, τις σημερινές παραδοχές και τους σημερινούς υπολογισμούς, εκείνων που αποφασίζουν να βαφτίσουν σήμερα το χρέος μας διαχειρίσιμο. Επαναλαμβάνω, με τις σημερινές εκτιμήσεις, τις σημερινές παραδοχές και τους σημερινούς υπολογισμούς τους.

Παραδοχές και εκτιμήσεις που αφορούν στην επίδραση των πρόσφατων μέτρων (αναγκαίων, γιατί μας “πιστοποίησαν” ως ικανούς να λάβουμε τη χρηματοδότηση, αλλά και πάλι, μέτρων…) στην οικονομία μας. Παραδοχές που αφορούν τα εκτιμώμενα έσοδα από τις σχεδιαζόμενες αποκρατικοποιήσεις. Προβλέψεις μοντέλων που συναρτούν χρονικές παραδοχές με αναμενόμενες επενδύσεις. Εκτιμήσεις που σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα των μεταρρυθμίσεων. Και άλλες πολλές και σύνθετες παραδοχές.

Όμως τελικά όλες οι παραδοχές συγκλίνουν σε δύο παραμέτρους: στην ανάγκη για λύση και τους ανθρώπους που την διασφαλίζουν.

Και αυτοί, οι άνθρωποι, είναι άλλοι από εκείνους που προχθές ξανα-βάφτισαν τη βιωσιμότητα. Αυτοί οι άνθρωποι είναι όλοι  αυτοί που έχει τοποθετήσει ο Πρωθυπουργός σε θέσεις μάχης (για να πολεμήσουν). Αυτοί είναι το διακύβευμα και το στοίχημα του Αντώνη Σαμαρά. Δεύτερο το κρατούμενο.

Αυτά τα στελέχη καλούνται να διαχειριστούν την «ονομαστική» βιωσιμότητα και να δείξουν εάν είναι πράγματι βιώσιμη. Να αποδείξουν ότι η οικονομία μπορεί να κινηθεί σε πλαίσια που θα προσγειώσουν επενδύσεις και θα απογειώσουν έργα. Να εγγυηθούν δηλαδή, στην πράξη, την αναστροφή του κύκλου της ύφεσης σε κύκλο βιώσιμης ανάπτυξης.

Ας τα θυμόμαστε αυτά τις επόμενες εβδομάδες γιατί ο χρόνος κυλά ανάποδα με τη δομική αντίφαση του ελληνικού προγράμματος (αυτή που από την αρχή δημιουργούσε τα χρηματοδοτικά κενά που τροφοδοτούν την ύφεση) ακόμα στην καρδιά του προβλήματος.

Μόνο άν καταφέρουμε να μπούμε μπροστά από τον χρόνο  θα μπορέσουμε να την νικήσουμε.

However