Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΠΟΥ ΛΑΤΡΕΨΑΝ ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ...

Μάνος Χατζηδάκις: Μελωδός στη γειτονιά των αγγέλων

Έφυγε πριν από 19 χρόνια μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της ελληνικής μουσικής, ο Μάνος Χατζηδάκις

Μέσα στη ζωή ποτέ μη ζητάς να βρεις,

ποιός είναι ο δικαστής

να περπατάς και πάντα να κοιτάς

πού θα πας να κρυφτείς.

Μες την ερημιά του κόσμου,

ένα χέρι γράφει εντός μου:

Κάπου υπάρχει Θεός...

(Ν. Γκάτσος, «Ο χορός των σκύλων») 

Της Άννας Περπερίδου,

 Φιλολόγου – ιστορικού

Πόσες βαθιές σκέψεις, πόσα νοήματα, πόσα συναισθήματα κατακλύζουν την ανθρώπινη καρδιά κάθε φορά που θα ακούσουμε τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκη.

Σε τι μεγάλη γιορτή και ευφορία θα θέσουμε τις αισθήσεις μας και θα βάλουμε το μυαλό μας να σκεφτεί; Το μήνυμα αισιόδοξο, βαθιά θρησκευόμενο, πουθενά δεν είσαι μόνος, υπάρχει κάτι ανώτερο που προσέχει για να έχεις, που ζεις και αναπνέεις χάρη σε εκείνον,ακόμα και στην ερημία δεν είσαι μόνος, ακόμα και στην κρίσιμη ώρα, κάπου υπάρχει Θεός. 

«Στοχασμοί του Μάνου Χατζιδάκι»

Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος Έλληνας σε ηλικία 69 ετών απο πνευμονικό οίδημα. Ένας καλλιτέχνης που είχε βαθιές ανησυχίες για τον έρωτα, το φασισμό, το ρατσισμό ακόμα και το θάνατο.

Σε σημείωμά του στο δίσκο «Αθανασία» προειδοποίησε όσους τον αγάπησαν: «Τώρα που ζω με τον εαυτό μου βαθειά κι απόλυτα, θέλω να μάθω ο ίδιος ποιος υπήρξα, τι σκέφτηκα, πώς έζησα και τι είναι αυτό που συνθέτει την μελλοντική μου απουσία». Άλλοτε σε συνέντευξή του δήλωσε αφοπλιστικά: «Λένε για εμάς του καλλιτέχνες ότι είμαστε είτε κομμουνιστές, είτε ομοφυλόφιλοι, εγώ πάντως δεν είμαι κομμουνιστης…». 

«Ο εφιάλτης της Περσεφόνης»

Ανησυχίες και διακυμάνσεις οι οποίες μέσα από τη μουσική παίρνουν μορφή γίνονται πραγματικότητα γίνονται σκέψεις και μάλιστα πολλές από αυτές υπήρξαν προφητείες όπως « Ο εφιάλτης της Περσεφόνης» σε στίχους Νίκου Γκάτσου. Ένα τραγούδι τόσο προφητικό όσο και πραγματικό, κάθε στίχος και μία αλήθεια. 

Εκεί που η φύση ήταν αγνή, όμορφη, πλασμένη με αρμονία, τώρα υποβαθμίστηκε από τα τσιμέντα της δήθεν ανάπτυξης. Τα χρώματα του ουράνιου τόξου της αντικαταστάθηκαν από τα γκρίζα κατάλοιπα της ρύπανσης.

Στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, όταν το καλοκαίρι βγάζει τον επιθανάτιο ρόγχο του, θα μπορούσε να πει κανείς ότι βλέπει την Περσεφόνη να χάνεται μέσα στη σπηλιά πηγαίνοντας στον Άδη. Είναι ο ίδιος κατήφορος της ανάπτυξης που θέλουν οι δείκτες, της πλήρους καταστροφής ο,τιδήποτε παλιού, της απώλειας οποιασδήποτε συλλογικής εθνικής μνήμης έναντι του άμορφου μαζισμού…

«Κοιμήσου Περσεφόνη, στην αγκαλιά της γης, στου κόσμου το μπαλκόνι ΠΟΤΕ μη ξαναβγείς».

Ο Μάνος Χατζιδάκις και η ΕΡΤ

Παραμονές Χριστουγέννων του 1992 στο ραδιομέγαρο της ΕΡΤ, ύστερα από την εκπομπή του στην τότε ΕΡΑ1 ο δημοσιογράφος κ. Μάνος Τσιλιμίδης πήγε με ένα νεαρό φίλο του φοιτητή στους θαλάμους ηχογραφήσεως του Τρίτου Προγράμματος. Ο Αρτέμης Μάτσας ηχογραφούσε ένα επετειακό αφιέρωμα για τα Χριστούγεννα. Στις φωνές εναλλάσσονταν η ηθοποιός Έφη Οικονόμου και η εκφωνήτρια Κική Κοκκινιά. Τότε, ο Μάτσας είχε πει πως όσο θα υπάρχει η σκιά του Χατζηδάκι στο Τρίτο Πρόγραμμα, τόσο ο ελληνικός πολιτισμός θα εκπέμπει το μεγαλείο του τουλάχιστον από μία συχνότητα. Άλλωστε το Τρίτο, ήταν το «παιδί» του Μάνου.

«H EPT είναι ένα απαραίτητο φάρμακο, για να ζούμε με την ψευδαίσθηση της ελευθερίας», δήλωνε το 1984 ο μεγάλος συνθέτης Μάνος Χατζιδάκις. Σε συνέντευξη που έδωσε στη Μαρία Ρεζάν η μεγάλη δημοσιογράφος ρώτησε τον δημιουργό: «Σκεφτήκατε ποτέ να εισηγηθείτε, να διαλυθεί η ΕΡΤ και να αρχίσει από την αρχή;»

Η απάντηση του Μάνου Χατζιδάκι ήταν η εξής «Κι αυτό θα το εισηγούμην αλλά ο κόσμος δεν μπορεί να ζήσει πια, χωρίς την E.P.T. Θα πεθάνουν αν δεν τους δώσεις εκείνο, για το οποίο θα μπορούν να διαμαρτύρονται. H EPT είναι πολύτιμη γιατί δίδει στον ελληνικό λαό την ευκαιρία να διαμαρτύρεται και να λέει “τι αίσχος που είναι η EPT”. H αντιπολίτευση διαμαρτύρεται, γιατί δεν της δίνουν περισσότερο χρόνο, οι άλλοι γιατί δεν τους δίνουν περισσότερη «Δυναστεία», οι άλλοι γιατί υπάρχει η «Δυναστεία» και όλοι είναι ευχαριστημένοι. H EPT είναι ένα απαραίτητο φάρμακο, για να ζούμε με την ψευδαίσθηση της ελευθερίας». Πόσο προφητικός υπήρξε!

Λίγο πριν φύγει για τη γειτονιά των αγγέλων, έδωσε την τελευταία συναυλία του στις 22 Φεβρουαρίου 1993 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με τίτλο, «Διαμαρτυρία κατά του Νεοναζισμού». Πολλά χρόνια πριν εμφανιστούν τα ακραία φαινόμενα του σήμερα, ο Χατζηδάκις είχε διαισθανθεί τους κινδύνους…

Υπήρξε ο Μάνος Χατζιδάκις αδιαμφισβήτητα ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες διεθνώς το έργο του θεωρείται πως συνέδεσε τη λόγια με τη λαϊκή μουσική και περιλαμβάνει δεκάδες ηχογραφήσεις πολλές από τις οποίες αναγνωρίζονται σήμερα ως κλασικές. Θα είναι αθάνατος σε μια γωνιά της ψυχής μας, εκεί όπου υπάρχει η Ελλάδα. 

Video