''ΕΦΥΓΕ ΕΝΑΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ''

Συγκίνηση για την απώλεια του Παύλου Μάτεσι

Έφυγε από τη ζωή σήμερα το πρωί, σε ηλικία 80 ετών, ο σπουδαίος Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, και λογοτέχνης Παύλος Μάτεσις, ο οποίος νοσηλευόταν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο.

Ο Παύλος Μάτεσις γεννήθηκε το 1933 στο χωριό Δίβρη, της Ηλείας. Μέχρι τα 19 του έζησε σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Σπούδασε θέατρο και μουσική στην Αθήνα. Εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος και εγκατέλειψε τη σταδιοδρομία του για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία σε ώριμη ηλικία.

Δίδαξε υποκριτική (1863-64) στη σχολή Σταυράκου. Διετέλεσε βοηθός - δραματουργός στο Εθνικό Θέατρο, 1971-1973. Έγραψε και σκηνοθέτησε 2 τηλεοπτικές σειρές (ΥΕΝΕΔ 1974-6) και έχει γράψει κείμενα για Floor Show.

Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο των γραμμάτων με το μονόπρακτο θεατρικό έργο «Ο Σταθμός» που διακρίθηκε στο διαγωνισμού του θιάσου Δωδέκατη Αυλαία και ακολούθησε «Η τελετή», που παραστάθηκε από το θίασο Θέατρο Νέας Ιωνίας το 1966 και τιμήθηκε αργότερα με το Κρατικό Βραβείο Θεάτρου. Τα 11 από τα 13 θεατρικά έργα του είναι κυρίως παιγμένα από το Εθνικό Θέατρο.

Διηγούμενος τις πρώτες «θεατρικές» του αναμνήσεις, σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», ο Παύλος Μάτεσις αναφέρει:

«Στα Καλάβρυτα, τρίχρονο ή τετράχρονο αγοράκι, είδα ένα βράδυ να αναδύεται από το παράθυρο απέναντι από το κρεβάτι μου μία γυναικεία μορφή. Δεν ήταν αγριωπή, δεν ήταν γλυκιά. Ήταν σκεφτική και αυστηρή, με τα μαλλιά τραβηγμένα πίσω. Μπορεί να 'ταν όνειρο, μπορεί παραίσθηση. Τι σημασία έχει;».

«Θεωρεί ότι είναι η πρώτη του εμπειρία με δραματική χροιά και έμμεση σχέση με το θέατρο. Από το ίδιο το θέατρο θυμάται τον λαϊκό κωμικό Παταπία, που έπαιζε ανεβασμένος πάνω σε ενωμένα τραπέζια, πάλι στην πλατεία Καλαβρύτων και αυτός αντί να γελάει, όπως όλος ο κόσμος, έκλαιγε σπαραχτικά, γιατί είχε μπει στο πέδιλό του ρετσίνι και κολλούσε», σχολιάζει η δημοσιογράφος που συνομιλεί με τον συγγραφέα.

«Εκεί γύρω στα 22 μου, μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα, είχα πραγματικά κάτι σαν... αποκάλυψη. Διάβασα Φόκνερ, Κάφκα και Μπέκετ και είδα σε μία ερασιτεχνική παράσταση μαθητών του Γαλλικού Ινστιτούτου το "Μάθημα" του Ιονέσκο. Και είπα: Να, λοιπόν, που γράφουν και έτσι. Γιατί για μένα ο υπερρεαλισμός και ο μοντερνισμός ήταν ο κανόνας. Η συνάντησή μου με αυτούς τους συγγραφείς μού δημιούργησε μια αίσθηση συνηγορίας και συντροφιάς. Από τότε το ήξερα, αλλά τώρα το αρθρώνω, τι δουλειά κάνει ο συγγραφέας. Είμαστε όλοι σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό και ο καθένας μας περιμένει ένα τρένο με οδηγό τον ψυχοπομπό Ερμή. Ξέρουμε που θα μας πάει, δεν ξέρουμε πότε θα 'ρθει. Και ο συγγραφέας, ώσπου να 'ρθει το τρένο, κάνει συντροφιά στους άλλους».

Από τον Απρίλιο του 1967, τότε που το πρώτο από τα 13 θεατρικά του έργα, η περίφημη «Τελετή», ανέβηκε στο θέατρο της Νέας Ιωνίας από τον Γιώργο Μιχαηλίδη, ο συγγραφέας «εντάχθηκε» στις θεατρικές ομάδες και ζυμώσεις.

Για την Παιδεία έχει πει: «Σήμερα, η Παιδεία ευνουχίζει, διότι έχει μεταβληθεί. Κάποτε η βάση της Παιδείας ήταν ο έρως προς τη γνώση. Σήμερα ο στόχος είναι κάποιος να διοριστεί και να βρει επαγγελματικούς προσανατολισμούς. Δεν υπάρχει έρως προς τη γνώση».

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ

• Κρατικό βραβείο θεάτρου 1966 για το έργο «Η Τελετή».
• Έπαθλο Κάρολος Κουν-Πόλις των Αθηνών 1989 για το καλύτερο ελληνικό έργο της χρονιάς «Περιποιητής Φυτών- NYRSERYMAN»
• Βραβείο Ελληνόφωνων Κάτω Ιταλίας (1998) για το μυθιστόρημα του «Η Μητέρα του Σκύλου».
• Μέγα Βραβείο Κριτικών θεάτρου έτους 2000.

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ

• «Προς Ελευσίνα» 1995.
• «Εξορία» 1982.
• «Λύκε-Λύκε» 1984.
• «Διηγήματα» 1976.
• «Η Καθαίρεση» 1969.
• «Το φάντασμα του Κου Ραμόν Νοβάρο» 1973, 1997.
• «Περιποιητής Φυτών» Αθήνα, 1989, 1997).
• «Βιοχημεία» 1971, 1997.
• «Η Τελετή» 1997
• «Η Βουή» 1997

ΠΡΟΖΑ

• «Αφροδίτη» Αθήνα, 1986, 2000.
• «Η Μητέρα του σκύλου» 1990.
• «Ύλη Δάσους» 2000.
• «Ο Παλαιός των ημερών» 1994.
• «Πάντα Καλά» 1998.
• «Σκοτεινός οδηγός» 2002.
• «Πάντα καλά» 2002.
• «Μύρτος» 2004.
• Αλδεβαράν 2007.
• Graffito 2009.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
Έχει μεταφράσει στα ελληνικά: Mrojek, Ben Johnson, Vitrac, Harold Pinter, Henrik Ibsen, Sean O' Casey, Arrabal, Joe Orton, Artaud Antonin, Atwood Margaret, Map. Macdonald, Shakespeare, Beaumarchais, Stendhal, Fournier Alain, Haviaras Stratis, Ambert Alba, Ackroyd Peter, William Faulkner και στα νέα ελληνικά τα έργα του Αριστοφάνη: Ειρήνη, Πλούτος, Βάτραχοι, Νεφέλαι, Όρνιθες, Αχαρνής, Θεσμοφοριάζουσαι, Λυσιστράτη.

Βενιζέλος: Εφυγε ένας σπουδαίος Έλληνας
«Έφυγε σήμερα ένας σπουδαίος Έλληνας. Πολυβραβευμένος, πολυδιαβασμένος και πολυταξιδεμένος, ο Παύλος Μάτεσις υπήρξε ένας άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή του στη συγγραφή. Εκτός από τα μυθιστορήματα του που ταξίδεψαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα υπέγραψε και την ίδια την ανανέωση του ελληνικού θεατρικού έργου. Καλό του ταξίδι», δήλωσε για το θάνατο του Π.Μάτεσι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος.

ΔΗΜΑΡ: Το ανατρεπτικό του έργο θα επιβιώσει στο χρόνο
Τη θλίψη της και τα συλλυπητήρια στους οικείους του εξέφρασε η Δημοκρατική Αριστερά για το θάνατο του Παύλου Μάτεσι.

«Ο Παύλος Μάτεσις, ιδιοφυής θεατρικός συγγραφέας, αριστοτέχνης πεζογράφος και καταξιωμένος μεταφραστής, συνέβαλε ουσιαστικά στην ανανέωση του ελληνικού θεάτρου, τόσο με τα θεατρικά του, τα οποία κινήθηκαν από τον νεο-ρεαλισμό στο παράλογο, όσο και με τις υποδειγματικές μεταφράσεις έργων (των Τενεσί Ουίλιαμς, Ευγένιου Ο'Νηλ, Φερνάντο Αραμπάλ, Ζαν Ζενέ, Χάρολντ Πίντερ κ.ά.) καθώς και θεωρητικών κειμένων όπως "Το θέατρο και το είδωλό του" του Αντονέν Αρτώ. Έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και έτυχαν θερμής υποδοχής από την κριτική. Ο Παύλος Μάτεσις, σημαντική μορφή των ελληνικών γραμμάτων επί 40 και πλέον χρόνια, είναι συγγραφέας του οποίου το "ανατρεπτικό έργο" θα επιβιώσει στο χρόνο», αναφέρει σε ανακοίνωσή της.